استفاده از صدور گواهی صرفه‌جویی فرآورده‌های نفتی برای مدیریت مصرف

جواد بهشتی در گفت‌وگو با پایگاه اطلاع‌رسانی شرکت پالایش و پخش فرآروده‌های نفتی، با تاکید بر اینکه با توجه به افزایش ناترازی های انرژی در کشور، رویکرد شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی از ابتدای استقرار دولت چهاردهم از عرضه محوری به مدیریت مصرف تغییر کرده است، اظهار کرد: پیش از این امکان صدور گواهی صرفه جویی صرفاً برای حامل‌های انرژی گاز و برق ممکن بود و شرکت ملی پالایش و پخش با استفاده از سازوکار عرضه گواهی صرفه جویی همنام و غیرهمنام از محل حساب بهینه‌سازی و امکان صدور و تخصیص گواهی‌های صرفه جویی غیرهمنام (گاز) در پاییز ۱۴۰۳ ، از این ابزار در تامین مالی طرح‌های مدیریت مصرف بهره می‌برد. اما هم‌اکنون طبق ماده ۴۶ قانون برنامه پنجساله هفتم پیشرفت، امکان صدور گواهی صرفه‌جویی فرآورده‌های نفتی که امکان نقش آفرینی گواهی‌های همنام را در تامین مالی طرح‌های مدیریت مصرف هموار می‌کند، فراهم شده است.

وی افزود: به منظور بهره‌برداری از پتانسيل و ظرفيت قانونی صدور گواهی صرفه‌جویی فرآورده‌های نفتی، مدیریت مصرف و کاهش چالش ناترازی دو طرح به مراجع ذیصلاح و سازمان بورس انرژی معرفی شده و تاییدیه‌های لازم را اخذ کرده است.

نگاهی به طرح نوسازی ناوگان دیزلی برون شهری

مدیر برنامه‌ریزی تلفیقی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی به معرفی طرح نخست پرداخت و توضیح داد: طرح نخست، طرح نوسازی ناوگان دیزلی برون شهری است که از منظر اجرای سیاست‌های قیمتی و غیرقیمتی و همچنین از جنبه پیشگیری ومبارزه با قاچاق اهمیت زیادی دارد. این درحالی است که علیرغم وجود ظرفیت‌های قانونی لازم از جمله مصوبه‌ شورای اقتصاد درمورد جایگزینی و نوسازی ۸۵ هزار دستگاه ناوگان دیزلی برون‌شهری، اجرای این طرح‌ها نتوانسته است اهداف مدنظر قانونگذار و دولت را محقق کند.

بهشتی با تاکید بر اینکه دلیل ناکامی طرح مذکور، تامین منابع مالی و اثبات پیمایش طی شده توسط ناوگان نوسازی شده است، گفت: چالش تامین منابع مالی با ایجاد سازوکار عرضه گواهی صرفه جویی برطرف شده است. درمورد اثبات پیمایش قابل قبول نیز، طبق مذاکرات صورت گرفته بین شرکت ملی پالایش و پخش، سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران و سرمایه گذاران، شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی برای گام نخست اجرای مصوبه شورای اقتصاد، مرتبط با نوسازی و جایگزینی نفتکش‌های جاده پیما، انتخاب شد.

طرح برقی‌سازی ناوگان موتورسیکلت؛ چرا و چگونه؟

وی در ادامه به طرح برقی سازی ناوگان موتورسیکت شهر تهران به عنوان دومین طرح اشاره کرد و توضیح داد: رشد مصرف بنزین، فرسودگی ٥٣ درصد از ناوگان حمل ونقل کشور، مصرف بالاتر از استاندارد جهانی خودروهای نوشماره داخلی و ... و موجب شده است مصرف بنزین از ٨٥ میلیون لیتر در روز در سال ١٣٩٨ به 132 میلیون لیتردر روز در سال جاری برسد.

 مدیر برنامه‌ریزی تلفیقی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ادامه داد: طی سالیان اخیر، افزایش جمعیت کلانشهرها و توسعه فزاینده تجارت الکترونیک باعث اهمیت لجستیک شهری شده است. این روند در کنار تمایل شهروندان به خرید بیشتر از فروشگاه‌های اینترنتی، موجب شده است پلتفرم‌های اینترنتی در تحویل مرسوله‌ها در شهرها نقش کلیدی ایفا کنند؛ به طوری که در شهر تهران روزانه ٤٠٠ هزار راکب موتور مشغول به تحویل کالاها و مرسوله‌ها هستند. این درحالی است که طبق اعلام راهور فراجا و وزارت صمت، بیش از ٩٠ درصد از موتورسیکلت‌ها در سطح کشور فرسوده هستند که علاوه بر ازدیاد مصرف سوخت، در آلودگی هوا و آلودگی صوتی نقش موثری دارند.

بهشتی با بیان این که با توجه به لزوم مقابله با ناترازی انرژی، شرکت ملی پالایش و پخش فرآروده‌های نفتی، از ابتدای استقراردولت چهاردهم، اقدام به تدوین سند استراتژی کرده است، گفت: بنا برسند مذکور، این شرکت باید در حوزه ناترازی سوخت مایع نقشی فعال ایفا کند و به همین منظور و نیز اتخاذ سیاست‌های غیرقیمتی و متنوع سازی سبد سوخت، جلسات و نشست‌های متعددی با ذینفعان حوزه مصرف برگزار شد؛ یکی از محورهای مهم توافق شده با ذینفعان این حوزه از جمله سازمان حفاظت محیط زیست، شهرداری تهران، وزارت صمت و پلتفرم‌های اینترنتی که پس از آن به  تصویب کارگروه ملی مقابله باآلودگی هوا نیز رسید، موضوع جایگزینی موتورهای فرسوده فعال در سیستم لجستیک شهری با موتورهای برقی است.

وی در مورد علت انتخاب این گروه به عنوان گروه هدف در قطع وابستگی به بنزین توضیح داد: متوسط پیمایش روزانه موتورسیکلت‌های فعال در پلتفرم‌های اینترنتی، به میزان ١٠٠ کیلومتر است که با توجه به مصرف حدود ٧ لیتر در هر صد کیلومتر، این گروه سهم بسزایی در کاهش مصرف خواهند داشت. همچنین بخش عمده‌ای از راکبین این موتورها از طریق پلتفرم‌های اینترنتی مشغول به فعالیت هستند که امکان پایش عملکرد و صحه‌گذاری در میزان صرفه جویی را فراهم خواهد کرد. در نهایت، هزینه تامین مالی جایگزینی این موتورها نسبت به سایر وسایل نقلیه پرمصرف بسیار کمتر خواهد بود.

نحوه تامین مالی نوسازی ناوگان موتورسیکلت

مدیر برنامه ریزی تلفیقی شرکت ملی پالایش و پخش فرآروده‌های نفتی با بیان اینکه حداکثر هزینه خرید موتور برقی با توان بیش از ٣ کیلووات تقریبا 2000 دلار است، اظهار کرد: از این مقدار، ٣٠٠ دلار توسط ستاد نوسازی ناوگان وزارت صمت از محل اسقاط موتور فرسوده تامین خواهد شد. همچنین این ستاد، شرایط لازم از محل صندوق صنایع پیشرفته وزارت صمت به منظور اعطای وام ٣٦ ماهه با نرخ سود هشت درصد را به میزان ٨٠ میلیون تومان  فراهم کرده است. ما به تفاوت آورده راکب از محل اسقاط و وام اعطایی که به ازای هرموتور حدود ٨٠٠ تا ١٠٠٠ دلار تخمین زده می‌شود، از محل مصوبه شورای اقتصاد قابل تامین خواهد بود.

بهشتی ادامه داد: همچنین در جلسه‌ای که در تاریخ 29 بهمن ماه سال 1403 با حضور پلتفرم‌های اینترنتی برگزار شد، پیشنهاد شد که به منظور یکپارچگی و تسریع در فرآیند نوسازی ناوگان و رفع برخی از موانع اجرایی طرح  کل وجه تامین مالی شده به ازای هر موتور در این طرح (حدود ٢٠٠٠ دلار) توسط بانک عامل پلتفرم‌ها به عنوان سرمایه گذار صورت پذیرد. در مقابل، صدور اوراق صرفه‌جویی به منظور بازپرداخت‌ صرفه‌جویی پس از صحه‌گذاری عملکرد در هر فصل توسط وزارت نفت و همچنین ترهین سند موتور برقی نزد بانک عامل توسط راکب تا زمان بازپرداخت کامل اقساط دریافتی صورت پذیرد.

ساز و کارهای عملیاتی برای صدور گواهی صرفه جویی فرآورده‌های نفتی

وی در ادامه درمورد ساز و کارهای عملیاتی برای صدور گواهی صرفه‌جویی فرآورده‌های نفتی توضیح داد: انجام اقدامات لازم جهت صدور مجوز برای صدور گواهی صرفه جویی در حجم و سقف معین در قوانین و مصوبات برای شرکت ملی پالایش و پخش، پذیرش موردی گواهی صرفه جویی طرح‌های مدیریت مصرف مصوب در قوانین بالادستی و نهادهای حاکمیتی مذکور توسط بورس انرژی تا اخذ مجوز کلی، از جمله ساز و کارهای عملیاتی برای صدور گواهی صرفه جویی فرآورده‌های نفتی است.

به گفته مدیر برنامه‌ریزی تلفیقی شرکت ملی پالایش و پخش فرآروده‌های نفتی، طرح‌های جدید فاقد مصوبات قانونی تعریف و به دبیرخانه بهینه‌سازی ارسال شده است که پس از داوری و تأیید، طرح توسط سرمایه‌گذار اجرا شده و سپس قرارداد سه جانبه بین شرکت بهینه‌سازی، شرکت‌های اندازه‌گیر و صحت گذار و سرمایه‌گذار صورت گرفته است و میزان صرفه جویی تعیین و سپس اقدامات لازم برای صدور گواهی صرفه جویی در بورس انرژی به همراه دستورالعمل تسویه صورت می پذیرد.